[:en]
Council of Europe Rapporteur on Political Prisoners in Azerbaijan Torhildur Varsdottir (Thorhildur Sunna ÆVARSDÓTTIR) (Iceland) submitted to the Committee on Legal Affairs and Human Rights PACE submitted a preliminary memorandum on political prisoners in Azerbaijan on 22 January.
This multipage document contains an analysis and assessment of the situation, an analysis of the problem of political prisoners and a list of 130 names that are supposedly political prisoners.In the introductory part, the speaker recalls that this problem caused concern even when Azerbaijan joined the Council of Europe in 2001.
PACE, in its resolution 1272 (2002) on political prisoners in Azerbaijan, confirmed that no one can be imprisoned for political reasons.In resolution 1359 (2004), the Assembly called on the government of Azerbaijan to immediately release political prisoners.In 2005, the Assembly adopted resolution 1457 and recommendation 1711 on political prisoners in Azerbaijan.
Resolution 1750 (2010) on the functioning of democratic institutions in Azerbaijan also dealt with this problem.
Most recently, in 2017, the Assembly addressed the issue in resolution 2184 on the functioning of democratic institutions in Azerbaijan, expressing concern about the prosecutions and detentions of NGO leaders, human rights activists, political activists, journalists, bloggers and lawyers.
In resolution 2185, the PACE called on Azerbaijan to release human rights defenders, journalists, civil and political activists convicted for political reasons.
In 2013, the Strasser report on political prisoners in Azerbaijan was prepared, but the resolution on this matter failed. Later, the report of the Independent Investigation Authority described how the corruption mechanism was used in PACE to block the Strasser report.
“Despite this, the Legal Affairs and Human Rights Committee, and I personally take this report as the source of information,” said Varsdottir.
The speaker also recalls that independent experts on the instructions of the Secretary General of the Council of Europe developed the definition of “political prisoner” back in 2001.
Armenia and Azerbaijan, upon accession by the Council of Europe, supported this definition of independent experts. Since then, the definition of “political prisoner” has been systematically applied by the Assembly and beyond.
Further, the Memorandum provides a brief description of the definition of “political prisoner” and refers to the lists of human rights defenders of persons of this category.
Varsdottir notes that she will prepare her list, having received comments from the Azerbaijani authorities on each case.
The speaker notes that the cases of Mehman Huseynov, Afgan Mukhtarly and several other journalists and bloggers are “significant” and are not in doubt.A large group of political prisoners includes religious activists led by Tal Baghirzade from the Muslim Unity movement.
The report describes the operation in Nardaran in 2015, when dozens of believers werearrested, and several people were killed. All the arrested were subject to cruel torture. Dozens of people were also arrested, gathered in front of the Sabunchu police, where they kept Nardaran residents.
Subsequently, many of them were sentenced to long terms, although independent sources claim that their guilt was not proven.
Among the believers, there are also several social network activists convicted on charges of extremism and inciting hatred.
A large group of alleged political prisoners is activists of opposition parties convicted for participating and organizing mass protests, publishing criticisms. However, they were condemned on charges of hooliganism, drug possession, etc.
Noteworthy are the affairs of youth activists: Giyas Ibrahimov, Bayram Mamedov, Elgiz Gahraman, Salekh Rustamov and others.
The report further speaks of those convicted of the events in Ismayilli, Siyazan, Mingachevir, and Guba.
The prosecutor of Zardob region, Rufat Safarov, convicted for criticizing the authorities, as well as ex-Minister of Health Ali Insanov, is mentioned among former state officials.
In conclusion, the speaker notes that there are a large number of people in Azerbaijan who can be considered political prisoners and whose fate should be considered by PACE.
“I would like to confirm my position that the Azerbaijani authorities should be given the opportunity to present their views on these cases.
In order to receive additional information on the issues presented in this memorandum, I would like to hold hearings with experts at a committee meeting and make an introductory visit to Azerbaijan,”the memorandum concluded.
CONTACT[:az]Avropa Şurasının Azərbaycanda siyasi məhbuslar üzrə məruzəçisi Torhildur Varsdottir (Thorhildur Sunna ÆVARSDÓTTIR) (İslandiya) yanvarın 22-də Azərbaycanda siyasi məhbuslara dair ilkin memorandumu AŞPA İnsan Hüquqları və Hüquq Komitəsinə təqdim edib.
Bu çoxsəhifəlik sənəddə vəziyyət təhlil edilir və qiymətləndirilib, siyasi məhbuslar problemi təhlil edilib və siyasi məhbus sayılan 130 nəfərin adı dərc olunub.
Giriş hissəsində məruzəçi xatırladır ki, bu problem hələ Azərbaycan 2001-ci ildə Avropa Şurasına daxil olanda narahatlıq yaratmışdı.
AŞPA Azərbaycanda siyasi məhbuslar haqqında 1272 (2002) saylı qətnaməsində bildirib ki, heç kim siyasi motivlərlə həbs edilə bilməz.
1359 (2004) saylı qətnamədə Assambleya Azərbaycan hökumətini siyasi məhbusları dərhal azad etməyə çağırıb.
2005-ci ildə Assambleya Azərbaycanda siyasi məhbuslara dair qətnamə (1457) və tövsiyə (1711) qəbul edib.
Azərbaycanda demokratik institutların fəaliyyəti haqda 1750 saylı (2010) qətnamədə bu problemə toxunulub.
2017-ci ildə Assambleya 2184 saylı qətnamədə Azərbaycanda demokratik institutların fəaliyyəti probleminə baxıb, QHT liderləri, hüquq müdafiəçiləri, siyasi fəallar, jurnalistlər, blogerlər və vəkillərin məhkəmə təqibləri, saxlanması ilə bağlı narahatlığını bildirib.
AŞPA 2185 saylı qətnaməsində Azərbaycanı siyasi motivlərlə həbs olunmuş hüquq müdafiəçilərini, jurnalistləri, mülki və siyasi fəalları azad etməyə çağırıb.
2013-cü ildə Ştrasser Azərbaycanda siyasi məhbuslara dair hesabat hazırlayıb, lakin bununla bağlı qətnamənin qəbulu baş tutmayıb.
Sonradan Müstəqil İstintaq Orqanının hesabatında Ştrasserin məruzıəsinin qarşısının alınmas üçün korrupsiya mexanizmindən necə istifadə olunması təsvir edilib.
“Buna baxmayaraq, İnsan Hüquqları və Hüquq Komitəsi və şəxsən mən məlumat mənbəyi kimi bu məruzəni əsas götürürəm”, – Varsdottir bildirib.
Məruzəçi həmçinin xatırladıb ki, Avropa Şurası baş katibinin tapşırığı ilə ekspertlər hələ 2001-ci ildə “siyas məhbus” anlayışını işləyib hazırlayıblar.
Ermənistan və Azərbaycan Avropa Şurasına daxil olarkən müstəqil ekspertlərin bu terminini dəstəkləyiblər. O vaxtdan “siyasi məhbus” termini sistematik olaraq Assambleya tərəfindən və onun hüdudlarından kənarda tətbiq edilir.
Sonra memorandumda “siyasi məhbus” anlayışı qısa şəkildə təsvir edilir, bu kateqoriyaya aid hüquq müdafiəçilərinin siyahısından danışılır.
Varsdottir qeyd edib ki, hər hal ilə bağlı Azərbaycan hakimiyyətindən şərh aldıqdan sonra öz siyahısını hazırlayacaq.
Məruzəçi Mehman Hüseynov, Əfqan Muxtarlı, digər jurnalist və blogerlərin işinə toxunur.
Siyasi məhbusların böyük qrupuna “Müsəlman Birliyi” Hərəkatından olan Taleh Bağırzadə başda olmaqla dini fəllar daxildir.
Hesabatda 2015-ci il Nardaran əməliyyatı təsvir edilir. Əməliyyat zamanı onlarla dindar həbs olunub, bir neçə nəfər həlak olub. Həbs edilənlər amansız işgəncələrə məruz qalıblar. Həmçini nardaranlıların saxlandığı Sabunçu polisinin qarşısına toplaşan onlarla adam saxlanılıb.
Sonradan onların çoxu uzun müddətə mühakimə olunub, halbuki, müstəqil mənbələr bildirirlər ki, onların günahı sübuta yetirilməyib.
Dindarlar arasında sosial şəbəkələrin bir neçə fəalı da var ki, onlar ekstremizm və nifrətin yayılması ittihamı ilə mühakimə olunublar.
Ehtimal olunan siyasi məhbusların böyük qrupu müxalifət partiyalarının fəallarıdır. Onlar kütləvi etirazların təşkilinə və iştiraka, tənqidi fikirlərin dərcinə görə həbs olunublar. Lakin xuliqanlıq, narkotik maddə saxlamaq və s. ittihamlarla mühakimə ediliblər.
Gənc fəallar Qiyas İbrahimov, Bayram Məmmədov, Elgiz Qəhrəman, Saleh Rüstəmov və digərlərini göstərmək olar.
Sonra sənəddə İsmayıllı, Siyəzən, Mingəçevir, Quba hadisələrilə bağlı həbs olunanlara toxunulur.
Keçmiş dövlət məmirlarının sırasında hakimiyyəti tənqid etdiyinə görə həbs olunan Zərdab rayonunun müstəntiqi Rüfət Səfərov, həmçinin keçmiş səhiyyə naziri Əli İnsanov da var.
Yekunda məruzəçi qeyd edir ki Azərbaycanda siyasi məhbus kimi tanınmalı və taleyinə AŞPA-da baxılmalı olan insanların sayı çoxdur.
“İstərdim öz mövqeyimi bildirib ki, Azərbaycan hakimiyyətinə bu hadisələrlə bağlı öz fikirlərini təqdim etmək üşün imkan yaradılmaıdır.
Bu memorandumda irəli sürülən məsələlərlə bağlı əlavə informasiya almaq üçün komitənin iclasında ekspertlərlə dinləmələr keçirmək və Azərbaycana tanışlıq səfəri etmək istərdim”, – Memorandumda deyilir.
CONTACT[:]
